پرکاری تیروئید چیست؟ با نشانه های آن بیشتر آشنا شوید!

از بزرگترین غدد اندوکرین می توان غده تیروئید را نام برد که از دو لوب تشکیل شده است. وزن تقریبی آن در حدود ۲۵ گرم بوده است و البته این اندازه در خانم ها و در زمان قاعدگی یا بارداریشان بیشتر می شود. آسینوس واحد تشکیل دهنده این غده است که دارای ۴ وظیفه مهم مانند: جذب ید و انتقال آن، ترشح تیروگلوبین,وصل کردن ید به تیروگلوبین و ترشح هورمون تیروئید به دستگاه گردش خون است. در این مطلب می خواهیم در خصوص پرکاری تیروئید صحبت کنیم.

تعریف:

هیپرتیروئیدیسم شرایطی است که در آن غده تیروئید شما مقادیر بالایی از هورمون تیروکسین را ترشح می کند، علائم هیپرتیروئیدیسم عبارتند از:

• به صورت معنی داری متابولیسم بدن شما بالا می رود .

• می تواند سبب کاهش وزن ناگهانی شما شود.

• ضربان قلبتان را تند یا نامنظم می کند .

• افزایش تعریق خواهید داشت.

• با عصبانیت یا کج خلقی روبرو خواهید شد.

راه های درمانی متفاوتی جهت درمان هیپر تیروئیدیسم وجود دارد. پزشکان از داروهای ضد تیروئید و ضد رادیو اکتیو جهت کاهش تولید هورمون های تیروئید استفاده می کنند گاهی اوقات درمان هیپرتیروئیدیسم شامل جراحی و در آوردن قسمتی از غده تیروئید شماست، بنابراین در صورتی که به این بیماری توجه نشود می تواند به یک مشکل جدی تبدیل شود. بیشتر افراد زمانی که هیپرتیروئیدیسم شان تشخیص داده می شود به درمان پاسخ می دهند.

نشانه ها:

علائم هیپر تیروئیدیسم مشابه مشکلاتی است که در سایر بیماری ها پیش می آید به همین علت تشخیص آن برای پزشک شما کمی دشوار خواهد بود ولی به هر حال علائم و نشانه هایی دارد که عبارتند از :

• کاهش وزن ناگهانی حتی در زمانی که اشتهای شما و برنامه غذایی تان نرمال است و یا حتی افزایش غذای مصرفی هم داشته اید.

• افزایش ضربان قلب به طور عادی بیش از ۱۰۰ ضربه در دقیقه ،ضربان قلب نامنظم و فشار قلب

• افزایش اشتها

• عصبانیت و کج خلقی

• لرزه که معمولا در دست ها و انگشتان دیده می شود

• تعریق

• تغییر در الگوی دفع مدفوع به خصوص افزایش دفع مدفوع

• خستگی و ضعف ماهیچه

• اشکال در خواب

معمولا در بزرگسالان یا هیچ یک از علائم مشاهده نمی شود و یا یکی از علائم را به صورت خفیف نشان می دهند مانند افزایش ضربان قلب ، عدم تحمل گرما، خستگی زود هنگام در هنگام فعالیت های روز مره .

داروهایی تحت عنوان بتا بلوکرها که در شرایط پرفشاری خون یا سایر بیماری ها مصرف می شود می توانند سبب قطع علائم هیپر تیروئیدیسم شوند.

• عوارض مختلف چشمی (Graves opthalmopathy) : یکی از مشکلات نادر در هیپرتیروئیدیسم Graves opthalmopathyاست که روی چشم ها تاثیر می گذارد در این اختلال بافت ها و ماهیچه های پشت چشم متورم می شود و کره چشم از حدقه بیرون می زند و از حالت عادی خارج می شود و حالت برآمدگی خواهد داشت این برآمدگی به این علت است که کره چشم از حدقه تا حدی بیرون زده است و این مطلب می تواند سبب شود که قسمت قدامی کره چشم شما دچار خستگی شود علائم این بیماری چشم عبارتند از:

• برآمدگی کره چشم

• چشمان ورم کرده یا قرمز

• افزایش پارگی یا احساس ناراحتی در یک یا هر دو چشم

• حساسیت به نور،دید تار یا دید دوتایی، التهاب و یا کاهش حرکات چشم

علل:

علل متعددی مانند بیماری Graves یا بیس داو، گواتر سمی، بیماریPlumer یا تیروئید چندگره ای سمی و التهاب غدد تیروئید می تواند سبب بیماری هیپر تیروئیدیسم شود.

دو هورمون مهم که تیروئید شما تولید می کند عبارتند: ازتیروکسین(T-4) و تری یدو تیرونین(T-3) که عملکردهای زیر را به عهده دارند:

• اثر بر تمام سلول های بدن و میزان استفاده بدن شما از چربی ها و کربوهیدرات ها

• برضربان قلب شما تاثیر می گذارند

• به کنترل تولیدات پروتئینی کمک می کنند

همچنین تیروئید شما با تولید هورمونی به نام کلسیتونین میزان کلسیم را در خون شما کنترل می کند.

عملکرد تولید تیروکسین(T-4) و تری یدو تیرونین(T-3)

میزان آزاد سازی دو هورمون T-3و T-4تحت کنترل غده هیپوفیز و هیپوتالاموس شما می باشد که ناحیه ای در پایین مغز شماست و کنترل کننده حرارت کل بدن است. غده هیپوتالاموس پیام هایی را به سوی هیپوفیز می فرستد تا هیپوفیز هورمونی به نام TSHرا ترشح کند که تحریک کننده تیروئید است.

مقدار ترشح TSHبستگی به سطح ,T-3 T-4در خون شما دارد اگر سطح T-3وT-4 در خون شما پایین باشد ترشح TSH بالا می رود و اگر مقادیر این دو هورمون پایین باشد ترشح TSH کم می شود بنابراین غده تیروئید شما براساس اینکه با چه میزانTSH روبرو شده است مقدار ترشحT-3 وT-4 را تنظیم میکند. در صورتی که غده تیروئید شما بیمار باشد و مقادیر بالایی هورمون ترشح کند سطح TSH در خون پایین تر از حد نرمال می رود و در صورتی که نتواند هورمون کافی تولید کند سطحTSH از حد نرمال بالاتر می رود.

علل افزایش T-4:

در شرایط نرمال تیروئید شما مقدار کافی هورمون تولید می کند اما گاهی مقدار تولیدT-4 بالا می رود که می تواند به علل زیر باشد:

• بیماری گرویز ( Graves): در این بیماری که یک اختلال اتوایمیون است آنتی بادی ترشح شده توسط سیستم ایمنی سبب تحریک غده تیروئید و تولید مقادیر بالای T-4می شود. این علت یکی از رایج ترین علل ایجاد هیپرتیروئیدیسم است در شرایط عادی سیستم ایمنی آنتی بادی ها را جهت محافظت بدن در مقابل ویروس ها، باکتری ها و سایر مواد خارجی که بدن را مورد تهاجم قرار داده اند استفاده می کند، در بیماریGravesآنتی بادی ها به اشتباه به غده تیروئید شما و گهگاه به بافت های پشت چشم شما(Gravesopthalompathy) یا به پوست شما (Gravesdermopathy) به خصوص پوست ناحیه ساق پا حمله می کنند، دانشمندان در مورد بیماری Graves و علت ایجاد آن مطمئن نیستند اما زمینه ژنتیک را در آن موثر می دانستند.

• التهاب غده تیروئید، گاهی اوقات غده تیروئید شما ملتهب می شود و این التهاب می تواند سبب شود که هورمون تیروئید زیادی در غده تیروئید ذخیره شود و به جریان خون ترشح شود، یکی از انواع نادر التهاب تیروئید که التهاب نیمه حاد نامیده می شود می تواند سبب ایجاد درد در غده تیروئید شود انواع دیگر آن بی درد هستند و گاهی اوقات بعد از بارداری اتفاق می افتد.

عوامل خطر:

هیپرتیروئیدیسم به خصوص بیماری Gravesمعمولا به صورت خانوادگی منتقل می شود و در بین زنان رایج تر از مردان است در صورتی که یکی از اعضای خانواده شما دچار بیماری تیروئید است با پزشک خود در این مورد صحبت کنید و از او بخواهید تا راهنمایی های لازم در مورد میزان مراجعات به پزشک وکنترل بیماری با شما ارائه دهد.

هیپرتیروئیدیسم می تواند عواقب متعددی را به دنبال داشته باشد که عبارتند از:

• مشکلات قلبی: یکی از جدی ترین مشکلات هیپرتیروئیدیسم درگیر کردن قلب است که شامل افزایش ضربان قلب و ضربان نامنظم قلب است که این عوارض با درمان مناسب قابل درمان هستند.

• شکنندگی استخوان: هیپر تیروئیدیسم درمان نشده می تواند سبب ضعف و شکنندگی استخوان ها(استئوپروز) شود مقاومت استخوان های شما تا حدی به مقدار کلسیم و سایر مینرال های موجود در آن ها بستگی دارد مقادیر بالای هورمون تیروئید توانایی بدن برای نگهداری کلسیم در استخوان ها را ضعیف می کند.

• مشکلات چشم: افرادی با بیمای چشمی Gravesدچار مشکلات چشمی مانند بیرون زدگی ،قرمزی و یا تورم ،حساسیت به نور ،دید تار و دید دوتایی می شود

• پوست قرمز و متورم: در بعضی موارد نادر افرادی با بیماری پوستی Gravesپوست تحت تاثیر قرار می گیرد و سبب قرمزی و تورم پوست به خصوص در ساق و کف پا می شود.

• تیروئید سمی: هیپر تیروئیدیسم می تواند شما را در خطر تیروئید سمی قرار دهد و به صورت ناگهانی علائم را شدت دهد و منجر به تب، افزایش ضربان قلب و گاهی اوقا ت سبب هذیان گویی شود، اگر این علائم را دیدید سریعا در پی درمان باشید.

منبع : yourdoctor.ir