پارکینسون را بشناسید و به جنگش بروید

۱۱ آوریل هر سال مردم جهان تولد جیمز پارکینسون کاشف بیماری پارکینسون را جشن می گیرند تا به نوعی با افراد مبتلا به این بیماری همدردی کنند. پارکینسون دومین اختلال عصبی رایج و شایع ترین اختلال حرکتی است و در دنیا با نماد لاله قرمز شناخته می شود. با ابتلا به این بیماری فرد به طور پیش رونده توانایی کنترل عضلات خود را از دست می دهد و در نتیجه سر و اندام هایش لرزش می گیرند. علائم این بیماری به تدریج شدت می یابند به طوری که ممکن است فرد توانایی راه رفتن، حرف زدن و تکمیل وظایف ساده اش را از دست بدهد.

این بیماری معمولا در افراد ۶۰ سال به بالا مشاهده می شود اما مبتلایان جوان تری هم دارد. البته نیازی نیست از پارکینسون بترسید. بسیاری از مبتلایان به این بیماری با درمان مناسب و به موقع توانسته اند مدت ها به زندگی فعال خود ادامه دهند. دکتر داریوش صیرفی زاده، متخصص مغز و اعصاب توضیح می دهد.

پارکینسون در کمین کیست؟

مهم ترین عامل خطر پارکینسون سن است. این بیماری در افراد بالای ۶۰ سال شایع تر است. اگرچه عجیب به نظر می رسد اما سابقه خانوادگی از عوامل کم خطر این بیماری است و تنها ۱۵ درصد بیماران مبتلا به پارکینسون سابقه این بیماری را در خانواده خود داشته اند. مردان با احتمال ۱/۵ تا ۲ برابر بیشتر از زنان دچار پارکینسون می شوند. ضربه خوردن به سر یا در معرض سموم و آفت کش قرار گرفتن هم از عوامل خطر مهم این بیماری اند.

نشانه های پارکینسون

تمام علائم اولیه بیماری پارکینسون مربوط به سیستم حرکت ارادی و غیرارادی فرد است و معمولا در یک طرف بدن شروع می شود. این علائم ابتدا خفیف هستند و به تدریج پیشرفت می کنند. متاسفانه هنگامی که علائم پارکینسون ظاهر شوند فرد ۸۰-۶۰ درصد سلول های آزاد کننده دوپامین را از دست داده است. این علائم عبارتند از:

لرزش

لرزش انگشتان دست، دست ها، بازوها، پاها و فک. این لرزش هنگامی که فرد در حالت استراحت است ایجاد می شوند و در مواقع هیجان زدگی شدت می یابند. در این حالت فرد نمی تواند از ظرف، قاشق یا لیوان درست استفاده کند و دست خطش به هم می ریزد.

سفتی

سفتی اندام ها و تنه که ممکن است هنگام حرکت افزایش یابد و منجر به درد شود.

کندی حرکت

هنگامی که فرد بخواهد حرکتی را اتجام دهد تکمیل آن حرکت برایش دشوار می شود.

بی ثباتی پاسچرال

فرد تعادل ندارد و ممکن است بیفتد.

راه رفتن پارکینسونی

بیماران هنگام حرکت ممکن است با قفل شدن عضلات مواجه شوند و بیفتند.

علائم ثانویه پارکینسون

اضطراب، ناامنی، استرس، گیجی، از دست دادن حافظه و زوال عقل، یبوست، افسردگی، ترشح بیش از حد بزاق و ناتوانی در بلع، کاهش حس بویایی، افزایش تعریق، مشکلات پوستی، تکرر ادرار، اختلال جنسی مردان

پارکینسون تست تشخیصی ندارد

تشخیص بیماری پارکینسون به ویژه در مراحل اولیه برای پزشک بسیار چالش برانگیز است زیرا علائم این بیماری به دیگر بیماری های حرکتی شباهت دارد. مثلا زوال عقل، سکته مغزی، آنسفالیت (التهاب مغز) و ضربه به سر.بیماری آلزایمر و اسکلروز جانبی، متاسفانه هنوز روش تشخیصی دقیقی برای بیماری پارکینسون نداریم.

بررسی شرح حال پزشکی بیمار، سابقه خانوادگی، سابقه صدمه فیزیکی و اینکه آیا بیمار در معرض سموم بوده، می تواند پزشک را در تشخیص این بیماری یاری کند.

پارکینسون درمان قطعی ندارد

در حال حاضر نمی توان پارکینسون را به طور کامل درمان کرد و از بین برد. البته روش هایی برای به تاخیر انداختن و بهبود علائم حرکتی وجود دارد. داروهای تجویزی با افزایش میل دوپامین، تقلید اثر دوپامین یا طولانی کردن مدت اثر آن سبب کاهش علائم پارکینسون می شوند.

پارکینسون قابل پیشگیری نیست

در حال حاضر بر این باوریم که بیماری پارکینسون ناشی از عوامل در هم تنیده ژنتیکی و محیطی از قبیل سموم، بیماری و ضربه است و هنوز علت دقیق این بیماری را نمی دانیم. بنابراین فعلا نمی توانم راهی برای پیشگیری از پارکینسون به شما آموزش دهم.

پارکینسون کشنده نیست

شدت علائم پارکینسون تا حد زیادی از فرد به فرد متفاوت است و پزشک نمی تواند حدس بزند بیماری چطور و با چه سرعتی پیشرفت می کند تا اطرافیان بتوانند در حالت آماده باش کامل قرار گیرند. باورهای غلط خود را درباره این بیماری کنار بگذارید. پارکینسون به خودی خود یک بیماری کشنده نیست و فرد مبتلا می تواند مانند افراد سالم امید به زندگی داشته باشد اما عوارض ثانویه این بیماری مانند ذات الریه، صدمات ناشی از افتادن و خفگی ممکن است مبتلایان پارکینسون را به کام مرگ بکشاند.