نگاهی گذرا به سندروم ژیلبرت

در این مقاله کوتاه قصد داریم به سندرومی بپردازیم که مربوط به کبد انسان می شود . شاید کسانی را دیده باشید که رنگ پوست آنها زرد شده است ، این بدان معناست که در بدن آن فرد ماده به نام بیلی روبین افزایش یافته است . این خود به تنهایی نشانه سندروم ژیلبرت است . این سندروم به طور طبیعی هیچ خطری برای فرد ایجاد نمی کند و همچنین به درمان هم نیازی ندارد. معمولا آنهایی کهبه این سندروم دچارند زمانی از بیماری خود آگاه می شوند که به طور اتفاقی آزمایش خون می دهند که با میزان بالای بیلی روبین در خونشان روبرو می شوند . حا در این مطلب در خصوص سندروم ژیلبرت توضیحاتی را ارائه می دهیم .

علایم سندروم ژیلبرت چیست؟

یکی از مهم ترین علایم ابتلا به سندروم ژیلبرت، زردی رنگ پوست و سفیدی چشم های فرد است که دلیل آن افزایش میزان بیلی روبین خون است.

برخی از مشکلات و بیماری هایی که باعث افزایش بیلی روبین خون می شوند، عبارتند از:

– بیماری مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
– گرسنگی و یا اجرای یک رژیم لاغری بسیار کم کالری
– کم شدن آب بدن
– دوران قاعدگی زنان
– انجام ورزش شدید
– کمبود خواب

اگرچه سندرم ژیلبرت بیماری کم خطری است، ولی زردی گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک مشکل خطرناک کبدی باشد. بنابراین فرد بیمار باید توصیه های پزشک خود را جدی بگیرد.

تذکر : هنگامی که این مشکلات و بیماری ها برطرف شوند، زردی فرد بهبود پیدا می کند. برخی افراد در کنار ابتلا به این بیماری، از مشکلات زیر نیز رنج می برند، مانند:

– درد شکم
– احساس خستگی
– کاهش اشتها
– احساس بیماری
– سرگیجه
– سندرم روده تحریک پذیر که باعث درد شکم، نفخ، اسهال و یبوست می شود
– مشکل در تمرکز و فکر کردن

تذکر : حدود یک سوم افراد مبتلا به این بیماری، هیچ گونه علامت و مشکل دیگری ندارند.

تذکر : اگرچه سندرم ژیلبرت بیماری کم خطری است، ولی زردی گاهی اوقات می تواند نشانه ای از یک مشکل خطرناک کبدی باشد. بنابراین فرد بیمار باید توصیه های پزشک خود را جدی بگیرد.

علت ابتلا به سندروم ژیلبرت چیست ؟

سندرم ژیلبرت توسط یک ژن غیر طبیعی، از پدر و مادر به فرزند می رسد. این ژن، آنزیم تجزیه کننده بیلی روبین در کبد را کنترل می کند. با نقص این ژن، مقدار زیادی بیلی روبین در خون جمع می شود. موقع ابتلای زنان به این سندروم، باید هر دو کروموزوم X حاوی ژن معیوب باشند. در مورد مردان، به ارث رسیدن تنها یک ژن معیوب از یک کروموزوم X کافی است. به همین دلیل احتمال ابتلای مردان به این سندروم بیشتر از زنان است.

هنگامی که عمر ۱۲۰ روزه گلبول های قرمز خون به پایان می رسد، هموگلوبین (رنگدانه قرمزی که اکسیژن را در خون حمل می کند) می شکند و به بیلی روبین تبدیل می شود. کبد بیلی روبین را به صورت محلول در آب در می آورد که از صفرا عبور می کند و در نهایت با ادرار یا مدفوع از بدن دفع می شود.

بیلی روبین سبب می شود تا ادرار به رنگ زرد روشن و مدفوع به رنگ قهوه ای تیره در بیاید.در سندروم ژیلبرت، بیلی روبین وارد صفرا و سپس جریان خون می شود و سبب می شود تا رنگ پوست و چشم ها زرد شوند.

عوارض سندروم ژیلبرت کدامند؟

یکی از مهم ترین عوارض این سندروم، ابتلا به زردی است. البته زردی آن خفیف است و تقریبا مشکلات جدی را برای فرد ایجاد نمی کند. اگر زردی همچنان ادامه پبدا کند، باید تحت نظر پزشک اقدامات لازم را انجام داد. قرار داشتن سطح پایین آنزیم تجزیه کننده بیلی روبین، عوارض داروهای مصرفی را افزایش می دهد، زیرا این آنزیم نقش مهمی در حذف برخی داروها از بدن دارد.

به طور مثال اگر فردی مبتلا به سرطان باشد، به علت پایین بودن این آنزیم، به اسهال شدید مبتلا می شود. بنابراین اگر به این سندروم مبتلا هستید، باید بدانید که در صورت ابتلا به بیماری هایی خاص مانند سرطان باید حتما پزشک معالج خود را در جریان بگذارید تا داروهایی را برای شما تجویز کند که حداقل عوارض را با توجه به بیماری زمینه ای شما ایجاد کند .

روش های تشخیص سندروم ژیلبرت چیست؟

اگر فردی هنگام مراجعه به پزشک، علایم مشکلات کبدی را اظهار کند، مانند ادرار تیره و یا درد ناحیه شکم ، پزشک برای بررسی موارد زیر، آزمایش خون برایش تجویز می کند :

– میزان بیلی روبین
– شمارش کامل سلول های خونی
– عملکرد کبد

اگر تست تعداد سلول های خونی و کبدی طبیعی باشد و تنها میزان بیلی روبین او بالا باشد، ابتلای فرد به سندروم ژیلبرت را افزایش می دهد.

– سونوگرافی کبد و طحال نیز از دیگر روش‌های تشخیصی است.

– همچنین تست ریفامپین به عنوان یک تست تشخیصی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

نکات مهمی که فرد مبتلا به سندروم ژیلبرت باید آنها را رعایت کند:

– راه های مقابله با استرس را یاد بگیرید. همانطور که ذکر شد این سندروم خطرناک نیست، اما شرایطی در زندگی ممکن است پیش بیاید که سطح بیلی روبین خون را افزایش دهد. بنابراین با کنترل استرس می توان سطح بیلی روبین خون را تنظیم کرد.

– یک برنامه غذایی سالم داشته باشید. یک رژیم غذایی سالم پر از میوه و سبزیجات را انتخاب کنید و از رژیم های لاغری بسیار کم کالری پرهیز کنید.

– مصرف مکمل “اسید فولیک” نیز در درمان بیماری ژیلبرت موثر است.

– جلوگیری از فشارهای عصبی، اضطراب و افسردگی

– پرهیز از مصرف دخانیات، الکل و مواد مخدر

– داشتن خواب کافی در شب

افراد مبتلا به سندرم ژیلبرت باید قبل از هر کار پزشکی مانند عمل جراحی، زایمان، شیمی درمانی و … پزشک را از بیماری خود آگاه کنند تا داروهای متناسب با بیماری شان تجویز شود.

منبع : pezeshketo